Muhasebenin Temel Kavramları
(No Ratings Yet)
Loading...İçindekiler
1. Sosyal Sorumluluk Kavramı :
Sosyal sorumluluk kavramı muhasebenin kapsamını, anlamını, yerini ve amacını göstermekle beraber dışarıya ve içeriye karşı olan sorumluluğu belirtmektedir. Bunlara ek olarak muhasebenin yürütülmesinde ve mali tabloların hazırlanmasında sadece müşteriyi yada belirli kişi veya grupları değil tüm toplumun gözetilmesi gerektiğini bu işlem boyunda gerçeğe uygun, tarafsız ve dürüst davranılması gerektiğini belirtir.
2. Kişilik Kavramı :
Kişilik kavramı işletmenin sahip veya sahiplerinden, personelinden veya yöneticilerinden bağımsız bir kişiliğe sahip bir oluşum olduğunu ve işletmenin muhasebe organizasyonunun bu kişilik üzerinden yürütülmesi gerektiğini anlatır.
3. İşletmenin Sürekliliği Kavramı:
Süreklilik kavramı işletmemin belirli bir süre için veya işletme sahiplerinin yaşam süresi boyunca devam edecek bir oluşum olmadığını, süresiz olarak kurulan bir oluşum olduğunu ifade eder. Bu kavram aynı zamanda maliyet esası kavramının da temelini oluşturur.
4. Dönemsellik Kavramı :
Dönemsellik kavramını süreklilik kavramıyla bağdaştıracak olursak işletmenin sınırsız olarak kabul edilen ömrünün muhasebe işlemlerinin kolaylığı açısından belirli dönemlere bölünmesi ve her dönemde yapılan işletme faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız bir şekilde saptanmasıdır. Bu kavramın gerekliliklerini ise gelir ve giderlerin tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmesi, hasılat, gelir ve karların aynı döneme ait maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırılması oluşturur.
Bu kavramın, işletmeler açısından geçerliliğinin bulunmadığı veya ortadan kalktığı durumlarda ise, bu husus mali tabloların dipnotlarında açıklanır.
5. Parayla Ölçülme Kavramı :
Parayla ölçülme kavramı, parayla ölçülebilen iktisadi olay ve işlemlerin muhasebeye ortak bir ölçü olarak para birimiyle yansıtılmasını ifade eder.
Muhasebe işlemleri ulusal para birimine göre yapılır.
6. Maliyet Esası Kavramı :
Maliyet esası kavramı para mevcudu, alacaklar ve maliyetinin belirlenmesi mümkün olmayan kalemler hariç olmak üzere işletme tarafından edinilen varlık ve hizmetleri muhasebeleştirirken elde edilme maliyetlerinin kullanılmasının gerektiğini ifade eder.
7. Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı :
Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı, muhasebe kayıtlarının gerçek durumu yansıtan ve usulüne uygun olarak düzenlenmiş objektif belgelere dayandırılması ve muhasebe kayıtlarına esas alınacak yöntemlerin seçilmesinde tarafsız ve ön yargısız davranılması gereğini ifade eder.
8. Tutarlılık Kavramı :
Tutarlılık kavramı; muhasebe uygulamaları için seçilen muhasebe politikalarının, birbirini izleyen dönemlerde değiştirilmeden uygulanması gereğini ifade eder. İşletmelerin mali durumunun, faaliyet sonuçlarının ve bunlara ilişkin yorumların karşılaştırılabilir olması bu kavramın amacını oluşturur. Tutarlılık kavramı, benzer olay ve işlemlerde, kayıt düzenleri ile değerleme ölçülerinin değişmezliğini ve mali tablolarda biçim ve içerik yönünden tek düzeni öngörür. Geçerli nedenlerin bulunduğu durumlarda, işletmeler, uyguladıkları muhasebe politikalarını değiştirebilirler. Ancak bu değişikliklerin ve bunların parasal etkilerinin mali tabloların dipnotlarında açıklanması zorunludur.
9. Tam Açıklama Kavramı :
Tam açıklama kavramı; mali tabloların bu tablolardan yararlanacak kişi ve kuruluşların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlaşılır olmasını ifade eder.
Mali tablolarda finansal bilgilerin tam olarak açıklanması yanında, mali tablo kalemleri kapsamında yer almayan ancak alınacak kararları etkileyebilecek, gerçekleşmesi muhtemel olaylara da yer verilmesi bu kavramın gereğidir.
10. İhtiyatlılık Kavramı
İhtiyatlılık Kavramı, muhasebe olaylarında temkinli davranılması ve işletmenin karşılaşabileceği risklerin gözönüne alınması gereğini ifade eder. Bu kavramın sonucu olarak, işletmeler, muhtemel giderleri ve zararları için karşılık ayırırlar, muhtemel gelir ve kârlar için ise gerçekleşme dönemlerine kadar herhangi bir muhasebe işlemi yapmazlar. Ancak bu kavram gizli yedekler veya gereğinden fazla karşılıklar ayrılmasına gerekçe oluşturamaz.
11. Önemlilik Kavramı :
Önemlilik kavramı, bir hesap kalemi veya mâli bir olayın nispî ağırlık ve değerinin mali tablolara dayanılarak yapılacak değerlemeleri veya alınacak kararları etkileyebilecek düzeyde olmasını ifade eder.
Önemli hesap kalemleri, finansal olaylar ve diğer hususların mali tablolarda yer alması zorunludur.
12. Özün Önceliği Kavramı :
Özün Önceliği kavramı, işlemlerin muhasebeye yansıtılmasında ve onlara ilişkin değerlendirmelerin yapılmasında biçimlerinden çok özlerinin esas alınması gereğini ifade eder.
Genel olarak işlemlerin biçimleri ile özleri paralel olmakla birlikte, bazı durumlarda farklılıklar ortaya çıkabilir. Bu takdirde, özün biçime önceliği esastır.
