İşçinin Serbest Zaman Kullanım Hakkı
(1 votes, average: 5,00 out of 5)
Loading...İçindekiler
İşçi ve işveren aralarında yazılı veya sözlü olarak sözleşme yaparak iş ilişkisini kurarlarken belirli bir ücrette anlaşırlar. Bu ücret işçinin işverenin belirlediği çalışma saatleri içinde iş görme edimini gerçekleştirmesi karşılığında elde edeceği bir haktır. İşveren iş yerinde çalışma saatlerini belirlerken haftalık olarak en fazla 45 saat olarak belirleyebilir. Bunun üstünde kalacak olan çalışmalar karşılığında işçiye fazla çalışması karşılığında belirli bir ücret ödemek zorundadır. Bu bedele alternatif olarak işçinin kullanabileceği diğer bir hak ise serbest zaman‘dır.
Serbest Zaman Nedir ?
İş Kanunu’nda yer alan bilgiye göre, fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi işverene yazılı olarak başvurmak kaydıyla serbest zaman hakkını kullanabilir. İşçi bu çalışmalar sonucunda hak ettiği ücret yerine fazla çalıştığı yer bir saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her bir saat karşılığında bir saat on beş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir.
Serbest Zaman İzni Nasıl Kullanılmalı ?
Serbest Zaman izni fazla mesai ücretini almak istemeyen işçiye verilmesi gerekli bir izindir. Bundan dolayı bu izni hesaplarken fazla mesai ücreti oranı ile dikkatlice hesaplanarak kullandırılmalıdır. Kanunda belirtilen asgari süreler çerçevesinde işçi eğer haftalık 45 saate kadar yapılan fazla süreli çalışmalarda alacağı ücretin %25 oranında fazlası ödenmesi gereklidir. Eğer ücreti almayıp serbest zaman olarak kullanmak istiyorsa işçiye her 1 saat için 1 saat 15 dk serbest zaman verilmelidir.
Örnek olarak haftalık 40 saat çalışılan iş yerinde 3 saat fazladan çalışmış bir kişi için 3 saatlik fazla süre ile çalışması için ödenecek ücret %25 oranında zamlı olmalıdır. Eğer işçi bu hakkı serbest zaman olarak kullanmak isterse toplam fazla süreyle çalıştığı süre olan 3 saat için 3 saat 45 dakika serbest zaman izni kullanacaktır.
Başka bir örnek verecek olursak aynı işçi haftalık çalışma süresi 45 saat olsaydı ve fazladan çalışması 3 saat olsaydı alacağı fazla çalışma ücreti %50 zamlı şekilde olacaktı. Eğer işçi ücreti almak yerine serbest zaman olarak kullanmak isterse ise fazla çalışma süresi olan 3 saat için 4 saat 30 dakika serbest zaman kullanması gerekecektir.
İşçi hak ettiği bu serbest zamanı 6 ay içinde işverene yazılı olarak bildirmek koşuluyla ve ayrıca işinin ve iş yerinin uygun olduğu zamanlarda iş günlerinde olmak kaydıyla aralıksız ve ücretinden herhangi bir kesinti olmaksızın kullanabilir.
Serbest Zaman Talebi Ne Zaman Yapılmalıdır ?
Fazla çalışma yapmış olan işçi kendisinin hak etmiş olduğu fazla çalışma ücreti ödenmeden önce işverene başvuru yapmak zorundadır. Eğer bu ücret ödenmiş ise serbest zaman talebinde bulunması mümkün değildir.
İşveren Bu Talebi Reddedebilir mi ?
Fazla çalışma sürelerinin karşılığı ücret olarak değil serbest zaman olarak kullanılması ancak işçinin talebi doğrultusunda olabilir. İşveren işçinin bu talebi doğrultusunda izin vermekle yükümlüdür ancak işveren bu durumu lehine kullanarak fazla çalışma ücreti vermek yerine serbest zaman kullandıramaz.
İzni Kullandırmayan İşverenin Durumu
İşçinin istediği serbest zamanı 6 ay içinde işin yoğunluğu veya olağan üstü bir sebeple kullandırmaması durumunda işveren fazla çalışma ücretini ödemekle yükümlüdür. Bunlara ek olarak serbest zaman izni kullandırmayan işveren hakkında idari para cezası uygulanmak gerekir.
Serbest Zaman İzni ve İş Akdinin Sona Ermesi
İşçi talepte bulunarak serbest zaman hakkını kullanmak istediğini işverene bildirdiği halde işveren tarafından herhangi bir sebeple iş akdi sona erdiyse işveren aynı tutarda fazla çalışma ücretini ödemekle yükümlüdür. Bu hususta işçinin sözleşmesinin nasıl sona erdiğinin bir hükmü yoktur. Çünkü işçi bu ücreti çalıştığı süreler boyunca bu ücreti hak etmiştir.
