Bitcoin İçin Muhasebe İşlemleri
İçindekiler
Bitcoin Para Mı Yoksa Menkul Kıymet Mi ?
Yapılacak olan muhasebe kayıtlarına başlamadan önce bitcoin’in ne olduğuna açıklık getirmekte fayda var. SPK yetkilileri tarafından yapılan açıklamaya göre bitcoin’in menkul kıymet tanımına uymadığı görüşünü almaktayız. Merkez Bankası’nın bitcoin hakkındaki görüşü ise paranın devlet merkez bankası tarafından basılması yönündedir.
Resmi kurumların para ve menkul kıymet olmadığı görüşlerinden yola çıkacak olursak Bitcoin’i emtia olarak değerlendirmek mümkündür. Resmi kurumlarca henüz kesin bir kararla emtia olarak kabul edilmedi fakat edilmesi durumunda her işlemin KDV’si ve bu işlemlerden dolayı gelir vergisi doğacaktır.
Bitcoin Muhasebe Kayıtları
Örnek Soru: H.K A.Ş. esas faaliyet konusu emtia alım satımıdır. Bu şirket yatırım amaçlı Almanya’daki bir şirketten birimi 25.000 TL’den 10 adet bitcoin emtia’sı almıştır. Bitcoin’ler doğrudan şirketin yatırım hesabına gelmiştir. Alman firması tarafından bu işlem için herhangi bir fatura düzenlenmemiştir.
H.K. A.Ş tarafından satın alınan bu bitcoinler para veya menkul kıymet statüsünde olmadığı için 10 ve 11’li hesaplarda takip edilemez. 15’li hesap grubun tanımlamasına baktığımız zaman bu bitcoinlerin emtia olduğu açıktır.
Aynı zamanda söz konusu emtia eğer yurt dışından gümrük vasıtasıyla gelseydi gümrükte KDV ödemek zorunda kalacaktık. Emtia’nın gümrüksüz olarak aktife girmesi bu işleme KDV hesaplamayacağız anlamına gelemez. Bu nedenle satın alınan Bitcoin emtia’sı için sorumlu sıfatıyla KDV hesaplanmalıdır.
157 DİĞER STOKLAR | 250.000,00 | ||
191 İNDİRİLECEK KDV | 45.000,00 | ||
329 DİĞER TİCARİ BORÇLAR | 250.000,00 | ||
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR | 45.000,00 |
Şirket bu aldığı bitcoinleri bir süre sonra A şahsına birim fiyatı 30.000 TL’ye 3 adet satmıştır.
120 ALICILAR | 90.000,00 | ||
600 YURT İÇİ SATIŞLAR | 76.271,00 | ||
391 HESAPLANAN KDV | 13.729,00 |
623 DİĞER SATIŞLARIN MALİYETİ | 75.000,00 | ||
157 DİĞER STOKLAR | 75.000,00 |
Şirket 5 bitcoin’i de adedi 50.000 TL’den Fransa mukimi bir kişiye satmıştır.
Şirket tüm bitcoin satışları için fatura düzenlemek zorundadır. Yurt dışına yapılan bu satış bir hizmet ihracatı mıdır? Konu bu yönüyle netleşmediği sürece bu satış için de KDV hesaplanmak zorundadır.
120 ALICILAR | 250.000,00 | ||
600 YURT İÇİ SATIŞLAR | 211.864,41 | ||
391 HESAPLANAN KDV | 38.135,59 |
623 DİĞER SATIŞLARIN MALİYETİ | 125.000,00 | ||
157 DİĞER STOKLAR | 125.000,00 |
Mükellef Olmayanlar İçin Değer Artış Kazancı Olacaktır
Zira vergi mükellefi olmayan kişiler tarafından bitcoin alınıp satılması işlemi değer artış kazancı olarak arızi kazanç şeklinde vergilenecektir. Tabi ki bu durum bitcoin’in emtia olarak değerlendirilmesi varsayımında geçerlidir. Arızi kazanç olarak kabul edilmesi durumunda 2017 yılı için elde edilen kazancın 24.000 TL’si istisnadır. Bu tutara kadar beyanname verilmesine gerek bulunmamaktadır.
Alıcı ve Satıcıyı Bir Araya Getiren Aracı Şirketlerin Muhasebe Kayıtları
Bitcoin sektöründe alım satım yapan firmalar dışında alıcı ve satıcıyı bir araya getiren aracı diye tabir edilen firmalar da mevcuttur. Böyle bir statüde bulunan firmalar alıcı ve satıcı arasındaki işlem tutarı üzerinden komisyon alırlar. Bu komisyon bitcoin olarak da alınabilir elbette. Eğer ki bitcoin’in emtia olduğu değişmez ise bu komisyon faturasında KDV uygulamak zorundadırlar.
Aracı firma Alıcı A ile Satıcı B arasındaki bitcoin satış işlemine aracılık etmiş ve bu işlem bedeli olarak 1 bitcoin komisyon almıştır.
120 ALICILAR | 20.000,00 | ||
600 YURT İÇİ SATIŞLAR | 16.949,00 | ||
391 HESAPLANAN KDV | 3.051,00 |
157 DİĞER STOKLAR | 20.000,00 | ||
120 ALICILAR | 20.000,00 |